ေခမာ၀ရတုုိင္းရ႕ဲ ေတာ္၀င္ပန္းတပြင့္

စႏၵာရကြမ္း၊ေခမရဋ္၊တံုဂပူရိစသည္ျဖင့္ေခၚေ၀ၚခဲ့ ေခမာ၀ရတိုင္းဂံုျပည္လုုိထင္ရွားခဲ့ရာ ယခုုေခမာ၀ရ တုုိင္းဂုုံျပည္ရဲ႕ ေတာ္ပန္းတပြင့္ျဖစ္တဲ့ က်ိဳင္းတံုေစာ္ဘြားႀကီးရဲ႔သား စ၀္ဆိုင္မိုင္းမင္းရဲ (Sao Saimong Mangrai) ရဲ႕ သမီးေတာ္ စ၀္ရင္ရင္ ႏြယ္အေၾကာင္းေလးပဲျဖစ္ပါတယ္။

- ေဒါက္တာရင္ရင္ႏြယ္၊ Ph.D ရခိုင္ပဋိပကၡစံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္က -- “ ဘယ္သူမဆုုိဥပေဒႏွင့္အညီႏုုိင္ငံသားအျဖစ္ ေလွ်ာက္ထား ပုုိင္ခြင့္ရွိတယ္ ” လုုိအပ္ခ်က္ေတြ ကေတာ့ အမ်ားအျပားရွိမယ္- ဒါႏုုိင္ငံတုုိင္းမွာရွိတာပဲ-- အဲ့ ဒါေပမဲ့  “ တုုိင္းရင္းသားဆုုိတာ ေလွ်ာက္လုုိ႔ရတဲ့ ကိစၥမ်ဳိး မဟုုတ္ဘူး တုုိင္းသားဆုုိတာ ေမြးရပါအခြင့္အေရးျဖစ္တယ္ ” -  “ ဘယ္ဘဂၤလီ၊တရုပ္၊အိႏိၵယ၊ေဂၚရခါးတို႕ကမွတိုင္းရင္းသားျဖစ္ခြင့္ဘယ္ေတာ့မွမရွိဘူး။ ”  တုုိင္းရင္းသားနဲ႕ႏုုိင္ငံသားကုုိကြဲကြဲျပားျပား နားလည္ဖုုိ႔လုုိတယ္။ HRW တုုိ႔ UN တုုိ႔ဆုုိတာလည္း ဘက္လုုိက္မႈေတြ အမ်ားႀကီးရွိတာဘဲ ကမၻာမွာ လူအခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္တဲ့ ႏုုိင္ငံေတြအမ်ားႀကီးရွိတယ္ - ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏုုိင္ငံကုုိဘဲ လက္ညိွးထုုိးၾကတယ္ - ဒါေပမယ့္  “  ျမန္မာႏုုိင္ငံဟာ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာပုုိင္တဲ့ ႏုုိင္ငံျဖစ္ ဘာမဂရဳစုုိက္စရာမလုုိဘူး--- ”

 “ တုုိင္းရင္းသားႏွင့္ ႏုုိင္ငံသားမတူညီပါ။ ႏုုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရွိသူျဖစ္လွ်င္ေပးပါမယ္။ ဦးဆုုံး ဒီႏုုိင္ငံရဲ႕စကားကုုိ ေျပာတတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ။ သုု႔ိေသာ္တုုိင္းရင္းသားျဖစ္ခြင့္မရွိပါ။ ဘဂၤလီဟာ ဘဂၤလီပါပဲ။ သမုုိင္းကုုိ လမ္လည္ျခင္းဟာ ႏုုိင္ငံကုုိေစာ္ကားျဖင္းပဲျဖစ္တယ္။ ”

ေဒါက္တာ ရင္ရင္ႏြယ္သည္ ၁၉၉၁ခုႏွစ္မွ၂၀၁၁ခုႏွစ္အထိယူနီဆက္တြင္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး၂၀၁၁ေဖေဖၚ၀ါရီလ၌ကမၻာ့ကုလသမဂၢ၏အျမင့္ဆံုးရာထူးမ်ားထဲမွတခုအပါအ၀င္ျဖစ္သည့္ယူနီဆက္၏တရုတ္ႏိုင္ငံဌာေန ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္မွအၿငိမ္းစားယူခဲ့ေသာေဒါက္တာရင္ရင္ႏြယ္သည္အေမရိကႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းကယ္လီဖိုးနီးယားသို႔ေခတၲအလည္အပတ္ေရာက္ရွိလာစဥ္ကိုဖီးလစ္ထြန္း(အရီဇိုးနား) ၏မိတ္ဆက္စီစဥ္ေပးမႈျဖင့္၂၀၁၁ခုႏွစ္ေမလ၁၆ရက္ေန႔၌ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္ သတင္းစာမွသြားေရာက္ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့ပါသည္။

ဇာတိကရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္းေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕။စစ္ၿပီးေခတ္မွာေမြးပါတယ္။အေဖကက်ိဳင္းတံုေစာ္ဘြားႀကီး ရဲ႔သားစ၀္ဆိုင္မိုင္းမင္းရဲ (Sao Saimong Mangrai) အေမကေဒၚမီမီခိုင္(ကေမၻာဇေက်ာင္းအုပ္) မြန္လူမ်ိဳးဆိုေတာ့ သွ်မ္းနဲ႔မြန္ ကျပားလို႔ေျပာရမွာေပါ့။ညီမေဒၚသီသီတာ(ရန္ကုန္)၊ေမာင္ေလးစ၀္ခိုင္မိုင္း(Sao Khai Mong)USA ေမာင္ႏွမ၃ေယာက္ပါ။

ငယ္စဥ္ကေလးေက်ာင္းသားဘ၀မွာအေမတည္ေထာင္ထားတဲ့ကေမၻာဇေကာလိပ္လို႔ေခၚတဲ့ေက်ာင္းမွာ၁၀တန္းအထိတက္ခဲ့တယ္။၁၀တန္းစာေမးပြဲႀကီးေျဖခါနီးမွာအေမ့ရဲ့ေက်ာင္းျပည္သူပိုင္ သိမ္းခံရတဲ့အတြက္ကေမၻာဇေက်ာင္းကေန၁၀တန္းမေအာင္ဘဲဂႏၵီေက်ာင္းကေန၁၀တန္းေအာင္ခဲ့တယ္။ျပည္သူပိုင္သိမ္းခံရတဲ့ေက်ာင္းေတြထဲမွာအေမ့ရဲ့ကေမၻာဇေက်ာင္းကပထမဦးဆံုး ျပည္သူပိုင္အသိမ္းခံရတဲ့ေက်ာင္းပါ။

ေနာက္၁၉၆၄အသက္၁၅ႏွစ္မွာရန္ကုန္၀ိဇၨာနဲ႔သိပၸံတကၠသိုလ္တက္ခဲ့ၿပီးဘူမိေဗဒအဓိကနဲ႔ ၁၉၆၈ - ခုႏွစ္မွာဘြဲ႔ယူခဲ့တယ္။ႏွစ္စဥ္ဘာသာစံု ဂုဏ္ထူးနဲ႔ေအာင္ခဲ့တယ္။တကၠသိုလ္ေနာက္ဆံုးႏွစ္၁၉၆၈ခုႏွစ္မွာအဂၤလန္က FGA ေက်ာက္မ်က္ဆိုင္ရာဒီပလိုမာကိုရခဲ့တယ္။၁၉၆၉ဇန္န၀ါရီလဘြဲ႔ရခ်ိန္မွာအသက္၁၉ႏွစ္။ဘြဲ႔ရၿပီးတာနဲ႔အလုပ္တန္း၀င္ေတာ့အသက္က၁၉-၂၀ဘဲရွိေသးတယ္။တကၠသိုလ္မွာသရုပ္ျပဆရာမအေနနဲ႔အလုပ္စလုပ္တယ္။အသက္၂၁ႏွစ္မွာႏိုင္ငံျခားပညာေတာ္သင္အေနနဲ႔အဂၤလန္မွာရွိတဲ့ကင္းဘရစ္တကၠသိုလ္မွာပညာသင္ခြင့္ရတယ္။ကင္းဘရစ္တကၠသိုလ္ကေနအသက္၂၅ႏွစ္၊၁၉၇၄ႏွစ္ကုန္မွာPh.D စာတမ္းတင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။၁၉၇၅ခုႏွစ္မွာMineralogy နဲ႔ Ph.D ပါရဂူဘြဲ႔မရခင္မွာအပိုလိုအာကာသယာဥ္ကယူလာတဲ့လကမၻာကေက်ာက္ေတြကိုစစ္ေဆးတဲ့အလုပ္ကို၆လေလာက္လုပ္ခဲ့တယ္။ျမန္မာျပည္ကလႊတ္တဲ့ျပည္ပပညာေတာ္သင္ေတြထဲမွာအသက္အငယ္ဆံုးနဲ႔ Ph.D ဘြဲ႔ကိုရခဲ့တာပါ။ Ph.D ဘြဲ႔ရၿပီး ျမန္မာျပည္ျပန္လာၿပီးရန္ကုန္၀ိဇၨာနဲ႔သိပၸံတကၠသိုလ္ဘူမိေဗဒဌာနမွာတိုင္းျပည္အတြက္အလုပ္ျပန္လုပ္ခဲ့တာကထိကျဖစ္ တဲ့အထိ ၁၉၈၈ စက္တင္ဘာလအထိ ၁၉ႏွစ္ၾကာ အလုပ္လုပ္ခဲ့တယ္။

၁၉၈၈စက္တင္ဘာလ၁၇ရက္ေန႔မွာျမန္မာႏိုင္ငံကထြက္ၿပီးဂ်ာမနီႏိုင္ငံMunich Technical University မွာသုေတသနအလုပ္လုပ္ခဲ့တယ္။၁၉၉၁ခုႏွစ္မွာယူနီဆက္မွာေအာက္ေျခကစၿပီးအလုပ္လုပ္ပါတယ္။ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာပရိုဂ်က္အရာရွိလုပ္ခဲ့တယ္။ႏိုင္ငံ၅၀ေက်ာ္မွာေနထိုင္အလုပ္လုပ္ခဲ့တယ္။၁၉၉၄ကေန၁၉၉၉ခုႏွစ္အထိအေနာက္အာဖရိကတိုက္မွာယူနီဆက္ရဲ႕ေဒသဆိုင္ရာအႀကံေပးအရာရွိ အေနနဲ႔လုပ္ခဲ့တယ္။၁၉၉၉ကေန၂၀၀၁အထိအေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံ၂၀ မွာေဒသဆိုင္ရာ စီမံကိန္းအရာရွိ၊၂၀၀၁ကေန၂၀၀၅ အထိ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမွာ၊၂၀၀၅ခုႏွစ္မွာယူနီဆက္ရဲ႕ဆူနားမိဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲနဲ႔၂၀၀၆ခုႏွစ္ဒီဇင္ဘာလ၁ရက္ေန႔ကေနအၿငိမ္းစားယူတဲ့၂၀၁၁ေဖေဖၚ၀ါရီလအထိတရုတ္ျပည္ဆိုင္ရာဌာေနကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။

ဘြဲ႔ရျပီးတာနဲ႔သရုပ္ျပဆရာမအေနနဲ႔ကထိကရာထူးအထိနဲ႔ဘူမိေဗဒပညာရွင္အေနနဲ႔ႏွစ္ေပါင္း၂၀နီးပါးအလုပ္လုပ္ခဲ့တယ္။ေနာက္ျပီးတကၠသိုလ္ကတပည့္ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ရင္းရင္းႏွီႏွီးျမန္မာျပည္အႏွံ႔ကြင္းဆင္း၊အတူတူပင္ပန္းဆင္းရဲခံျပီးစာတမ္းေတြေရးခဲ့ဘူးတယ္။ဒီလိုတပည့္ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ရင္းႏွီးမႈအတိုင္းအတာေတြ၊အေတြ႔အၾကံဳေတြကဘာနဲ႔မွအစားထိုးလို႔မရႏိုင္ဘူး။ဒါေၾကာင့္ကမၻာအႏွံ႔ဘယ္ႏိုင္ငံသြားသြားႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာတပည့္ေတြရွိလို႔လာျပီးႏႈတ္ဆက္ၾကပါတယ္။ျမန္မာျပည္မွာႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအလုပ္လုပ္ခဲ့ရတဲ့အခ်ိန္ေတြ၊ကြင္းဆင္းေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ႏိုင္ငံအႏွံ႔ပင္ပန္းဆင္းရဲခံျပီးလက္ေတြ႔ကြင္းဆင္းသင္ခဲ့၊ေလ့လာခဲ့ရတာေတြကိုေနာင္တမရပါဘူး။မမသူငယ္ခ်င္းေတြကေျပာၾကတယ္၊ေစာေစာစီးစီးႏိုင္ငံျခားထြက္အလုပ္လုပ္ရင္ေစာေစာစီးစီးခ်မ္းသာတာေပါ့တဲ့။မမကေတာ့ဒီလိုမျမင္ဘူး၊ျမန္မာျပည္မွာဘူမိေဗဒပညာရွင္တဦးအေနနဲ႔လုပ္ခဲ့ဘူးလို႔ေအာက္ေျခလူတန္းစားအေၾကာင္းနားလည္ခဲ့တယ္၊ဆင္းရဲသားေတြအေၾကာင္းလဲပိုနားလည္ခဲ့တယ္၊ဆင္းရဲျခင္းအေၾကာင္းကိုပိုသိခဲ့တယ္။

မမႏိုင္ငံျခားကိုထြက္ခ်င္ရင္အေစာႀကီးထဲကပညာေတာ္သင္ ၿပီးကတည္းကလို႔ေျပာရင္ပိုမွန္မယ္ထင္တယ္၊ထြက္လို႔ရပါတယ္။ဒါေပမယ့္ဘူမိေဗဒဌာနကဆရာႀကီးေတြဆရာမႀကီးေတြနဲ႔မိဘေတြကကိုယ့္ကိုယံုၾကည္လို႔ႏိုင္ငံျခားလႊတ္ ၿပီးပညာသင္ေစခဲ့တယ္၊အားလံုးက ျပန္လာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ၾကတယ္၊ဒီလိုယံုၾကည္မႈကိုေတာ့အလြဲသံုးစား မလုပ္ခ်င္ဘူး၊ဒါေၾကာင့္သစၥာရွိရွိနဲ႔ ျမန္မာျပည္ကိုျပန္လာတယ္၊ ကိုယ္နဲ႔အတူပညာသင္ သြားၾကတဲ့တခ်ိဳ႔အကိုႀကီးေတြ၊တခ်ိဳ႔အမႀကီးေတြဆိုေလ်ာ္ေၾကးေပးလိုက္တယ္။ျပန္မလာၾကေတာ့ဘူး။စိတ္ဆံုးျဖတ္ၿပီးႏိုင္ငံျခားကိုထြက္ျဖစ္တာက၁၉၈၈ စက္တင္ဘာ ၁၇ရက္မွာထြက္လာခဲ့တယ္။

ထြက္ရတဲ့အဓိက အေၾကာင္းအရင္းကလဲသားေလးေၾကာင့္ဘဲ။အိမ္ေထာင္ကြဲၿပီးေတာ့သားကို မမကပဲ  ေစာင့္ေရွာက္လာရေတာ့သူ႔ကိုပညာေရးေကာင္းေကာင္းေပးရမယ္လို႔ခံယူထားတယ္။သားေလးကလဲအင္မတန္ကိုစာေတာ္တဲ့ကေလး။ဒါေၾကာင့္သူ႔အတြက္အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္၊သူတိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္မမႀကိဳးစားမယ္လို႔ခံယူၿပီးဒီစိတ္နဲ႔ဘဲအကိုတေယာက္ဆီမွာေဒၚလာတစ္ေထာင္ေခ်းၿပီးထြက္လာခဲ့တယ္။ဘယ္ႏိုင္ငံ၊ဘယ္ေဒသ၊ဘာအလုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့အာမခံခ်က္တခုမွမရွိဘဲထြက္လာခဲ့တာ။ခုအသက္အရြယ္မွာျပန္စဥ္းစားေတြးၾကည့္ေတာ့ေၾကာက္မိပါတယ္။၁၉၈၈ႏွစ္မွာဂ်ာမဏီႏိုင္ငံဘြန္းၿမိဳ႕ Alexander von Humboldt ေဖါင္ေဒးရွင္းက Ph.Dဘြဲ႕ရွိတဲ့ပညာရွင္ေတြကိုခန္႔မယ့္Post တခုကမမကိုေခၚထားတာရွိတယ္။ေဖါင္ေဒးရွင္းက Post အတြက္မမကိုလက္ခံလိမ့္မယ္ဆိုတဲ့ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ဂ်ာမနီႏိုင္ငံကို ထြက္သာထြက္လာခဲ့ရတယ္၊ဘာမွမေသခ်ာဘူး။ဂ်ာမနီႏိုင္ငံကိုေရာက္ေတာ့ေခၚထားတဲ့ Post မွာအလုပ္ရဖို႔အေမရိက၊ဂ်ပန္၊အဂၤလိပ္သိပၸံရွင္ေတြနဲ႔ (ယွဥ္)ၿပိဳင္ၿပီးမွအလုပ္ရခဲ့တယ္။ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔အေျခအေနအေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္လာတာေနာက္က်ေပမယ့္အလုပ္ရခဲ့တယ္။မမကိုအလုပ္ေပးတာကအသက္၄၀ေအာက္ထူးခြ်န္တဲ့သိပၸံပညာရွင္ျဖစ္လို႔၊ေနာက္ၿပီးျမန္မာျပည္မွာလုပ္ခဲ့တဲ့သုေတသနလုပ္ငန္းေတြကိုၾကည့္ျပီးေတာ့ေပးတာလို႔သိရတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမတၱရာ၊ မိုးကုတ္ေဒသမွာအေနအစားဆင္းရဲ ေခတ္မွီပစၥည္းကရိယာမစံုလင္ဘဲကြင္းဆင္းေလ့လာၿပီးသုေတသနစာတမ္း ေကာင္းေကာင္းေတြထြက္လာႏိုင္လို႔ေရြးတာျဖစ္တယ္လို႔ဆိုၿပီးမမကိုႀကိဳက္တဲ့ ၿမိဳ႕ေရြးဆိုၿပီးအလုပ္ခန္႔လိုက္ေတာ့တာပဲ။ဒီလိုနဲ႔မမလဲဂ်ာမနီႏိုင္ငံMunich Technical University တကၠသိုလ္မွာ၁ႏွစ္ခြဲေက်ာ္သုေတသနအလုပ္ေတြလုပ္ခဲ့ပါတယ္။အလုပ္မွာမမကျမန္မာျပည္ကလာတာဆိုေတာ့ကြန္ပ်ဴတာပညာမွာသူမ်ားေတြထက္ေခတ္ေနာက္က်ေနေပမယ့္လဲ ႀကိဳးစားၿပီးေလ့လာလိုက္ေတာ့စာတမ္းေတြထြက္ခဲ့ပါတယ္။အလုပ္လုပ္ေနရင္းပဲကိုယ့္တကၠသိုလ္ေဟာင္းျဖစ္တဲ့ကင္းဘရစ္ကိုျပန္သြားေလ့လာၾကည့္တယ္။ဂ်ာမနီမွာကဘာသာစကားကနဲနဲခက္တယ္။ ၿပီးေတာ့သားပညာေရးကိုလည္းအဂၤလန္မွာထားခ်င္တယ္ဆိုေတာ့ကင္းဘရစ္တကၠသိုလ္ကိုသြားၾကည့္ခဲ့တယ္။

အဲဒီမွာဘာကိုျမင္လိုက္သလဲဆိုေတာ့မမငယ္ငယ္ကသူငယ္ခ်င္းေတြကပေရာ္ဖက္ဆာႀကီးေတြ၊ဆရာႀကီးေတြျဖစ္ေနၾကၿပီ။ဒီလိုျဖစ္ေနၾကေပမယ့္လည္းသူတို႔ရဲ့ဘ၀ဟာတကယ့္ေအာက္ေျခမဆန္ဘူး။ေအာက္ေျခမဆန္ဘူးဆိုတာကလူေတြနဲ႔ထိေတြ႔မႈနည္းတာကိုေျပာတာေနာ္။သူတို႔ကသုေတသနခန္းထဲ၊ဓါတ္ခြဲခန္းထဲမွာ၊စာၾကည့္တိုက္ၾကီးေတြထဲမွာဘဲက်င္လည္ေနၾကရတယ္။ဆရာႀကီးေတြကေျပာတယ္၊ဒီမွာအလုပ္လုပ္ခ်င္ရင္ဆက္လုပ္။အခ်ိန္တန္ရင္ပါေမာကၡေတာ့ျဖစ္လာမွာဘဲလို႔ေျပာတယ္။ဒီမွာမမစဥ္းစားတယ္။ငါဒီလိုစာၾကည့္တိုက္ႀကီးထဲ၊သုေတသနအခန္းထဲမွာေနႏိုင္မလားေပါ့။မမကျမန္မာျပည္ကထြက္လာတာလဲမၾကာေသးဘူး။ျမန္မာျပည္ရဲ႔တခ်ိဳ႔ေနရာေတြမွာအစာရည္စာ ခ်ိဳ႔တဲ႔ေနတာေတြ၊တိုင္းျပည္ဆင္းရဲေနတာေတြကိုလည္းမ်က္ျမင္ ကိုယ္ေတြ႔ျမင္လာခဲ့ရသူ ဆိုေတာ့ဘယ္လိုခံစားမိလိုက္သလဲဆိုေတာ့ငါတကၠသိုလ္မွာမလုပ္ခ်င္ဘူး၊လူေတြနဲ႔ထိေတြ႔တဲ့အလုပ္၊အထူးသျဖင့္ဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာလူေတြကိုကူညီတဲ့အလုပ္ဘဲလုပ္ခ်င္တယ္ဆိုတဲ့စိတ္ဆႏၵကထင္းထင္းႀကီးေပၚလာတယ္၊မမရဲ့ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္အခက္အခဲလဲျဖစ္ေနေတာ့ကုလသမဂၢအလုပ္ကိုု ႀကိဳးစားမယ္ဆိုၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်လိုက္တယ္။

၁၉၉၀ဂ်ာမနီကထြက္လာၿပီးအေမရိကကိုေရာက္လာခဲ့တယ္။ကုလသမဂၢမွာအလုပ္၀င္ေတာ့လဲ Ph.D မို႔သူတို႔ကတန္းခန္႔လိုက္တာမဟုတ္ပါဘူး။ေအာက္ေျခကေနစ၀င္လုပ္ၿပီးပင္စင္ယူတဲ့အခ်ိန္မွာကုလသမဂၢရဲ့အဆင့္အျမင့္ဆံုးရာထူးထဲကတခုျဖစ္တဲ့တရုတ္ျပည္ရဲ့ဌာေနကိုယ္စားလွယ္ရာထူးတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီးမွပင္စင္ယူခဲ့ပါတယ္။အလုပ္စ၀င္ေတာ့လဲ၃လယာယီအလုပ္ေပၚလို႔၀င္ေလွ်ာက္လိုက္ၿပီးကုလသမဂၢမွာ၀င္သြားတာပါ။ Database ေရးဖို႔လူလိုလို႔ေခၚေတာ့မမကဒီေလာက္ကေတာ့အေပ်ာ့ေပါ့ဆိုၿပီး၀င္ေလွ်ာက္လိုက္တာ။မမကျမန္မာျပည္မွာေနာက္ဆံုးေပၚ ကြန္ပ်ဴတာပညာကိုမေလ့လာခဲ့ရေပမယ့္ဂ်ာမနီေရာက္ေတာ့သူမ်ားထက္အမ်ားႀကီးႀကိဳးစား ေလ့လာခဲ့တဲ့ အတြက္စာတမ္းေတြအတြက္ကြန္ပ်ဴတာေတြကိုေကာင္းေကာင္းသံုးတတ္ေနၿပီ။ Database အလုပ္ရတာကေတာ့မမရဲ႕ဆရာႀကီးေဒါက္တာညီညီရဲ့ေက်းဇူးနဲ႔ေစာင့္ေရွာက္မႈေၾကာင့္ပဲ။ဒီ Detabase အလုပ္လုပ္ေနတုန္းယူနီဆက္ကနံပါတ္၂လူၾကီးျဖစ္တဲ့ေဒါက္တာရစ္ခ်တ္ေဂ်ာ္လီကမမကိုကင္းဘရစ္ တကၠသိုလ္က Ph.D ဆိုတာလဲသိေရာမမလုပ္ေနရတဲ့အလုပ္နဲ႔အရည္အခ်င္းနဲ႔ကမတန္ဘူးဆိုၿပီးစမ္းသပ္တဲ့အေနနဲ႔စာတမ္းတခုေရးခိုင္းတယ္။

အဲဒါကလဲရွင္းရွင္းေျပာရရင္UN ေအဂ်င္စီေတြကို Coordination လုပ္တဲ့အေၾကာင္းစာတမ္းျဖစ္ေနတယ္။မမႀကိဳးစားၿပီးသုေတသနေတြလုပ္၊ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းတာေတြလုပ္၊အခ်က္အလက္ေတြစုၿပီးေရးလိုက္တာစာတမ္းတေစာင္ထြက္သြားေရာ။မမတင္လိုက္တဲ့စာတမ္းကိုလူႀကီးေတြဘယ္ေလာက္သေဘာက်သလဲဆိုရင္တကမၻာလံုးမွာရွိတဲ့ UNရံုးေတြကိုUN ရဲ့စာအေနနဲ႔ျဖန္႔တယ္။မမနာမည္ကိုေတာ့မတပ္ဘူး။အဲဒါကပိုျပီးသိကၡာရွိတယ္။အဲဒီမွာနာမည္ရသြားၿပီး UN မွာအလုပ္ရသြားတယ္။ကိုယ့္ရဲ့ဘြဲ႔ကဘူမိေဗဒဆိုေတာ့ဘူမိေဗဒနဲ႔ပတ္သက္တဲ့အလုပ္ကိုရလိုက္တယ္။ဒါေပမယ့္လည္း နိမ့္တဲ့ရာထူး ကေနစတာေပါ့ေလ။

UN မွာပထမဆံုးစလုပ္ရတဲ့အလုပ္ကႏEnvironment ေပါ့။နယူးေယာက္မွာလုပ္ရတယ္။ဒါေပမယ့္ဂ်ီနီဗာနဲ႔ Rio deJaneiro ျမိဳ႔ေတြကိုသြားအလုပ္လုပ္ခဲ့ရတယ္။အဲဒီမွာကေလးလူငယ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ JhEnvironment Policy ေတြကိုမမေရးခဲ့တယ္။ယူနီဆက္မွာေအာင္ျမင္မႈေတြ ရခဲ့လို႔ရာထူးတိုးခဲ့တယ္။စစ္ျဖစ္ေနတဲ့ႏိုင္ငံေဘာ့စတီးနီးယား၊ယူဂိုစလားဗီးယား၊ပါကစၥတန္၊တာဂ်စ္ကစၥတန္ႏိုင္ငံမွာလဲလုပ္ခဲ့တယ္။

တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာဆိုရင္စစ္အတြင္းတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ UN ကားေပၚမွာမမနဲ႔ကားဒရိုင္ဘာ၂ေယာက္ထဲသြားအလုပ္လုပ္ခဲ့ရတယ္။ဒီလိုလုပ္ေနရင္းနဲ႔ကိုယ့္ကိုရာထူးေနရာေတြေပးလာတယ္။ဆားဗီးယားမွာလက္ေထာက္ဌာေနကိုယ္စားလွယ္ရာထူး၊ဒါမွမဟုတ္ဒီစစ္ျဖစ္ေနတဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာလုပ္မလားဆိုၿပီးျဖစ္လာတယ္။ဒီေတာ့မမစဥ္းစားတာကစစ္ျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာေတြမွာမမကကေလးကိုေခၚထားလို႔လဲမရဘူး။ဒီစစ္ျဖစ္တဲ့ေနရာေတြမွာတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရင္သားေလးကိုေဘာ္ဒါေက်ာင္းပို႔ရေတာ့မယ္။မမမွာလဲဒီသားနဲ႔အေမႏွစ္ေယာက္ထဲရွိတာ၊ကိုယ့္မွာခက္ခက္ခဲခဲဒီသားကိုျပဳစုလာတာ။ကိုယ့္သားနဲ႔လဲေ၀းသြားမယ္။ျမန္မာစကားလဲတတ္ေတာ့မွာမဟုတ္ဘူး။ဒီရာထူးကိုကိုယ္ယူလိုက္ရင္က်ိန္းေသရာထူးတိုးျမန္မွာမွန္ေပမယ့္မမမယူခဲ့ဘူး။ဒါနဲ႔မမလဲ စဥ္းစားတယ္။ကိုယ့္သားနဲ႔လဲျပီးရာထူးယူမလား၊သားနဲ႔အတူေနမလားေပါ့။ေနာက္ဆံုးရာထူးမတိုးလဲေနသားကိုေတာ့မခြဲႏိုင္ဘူးဆိုၿပီးအာဖရိကကိုေရြးခဲ့တယ္။

၁၉၉၄ကေန၁၉၉၉ခုႏွစ္၆ႏွစ္နီးပါးကို၂၃ႏိုင္ငံအတြက္အလုပ္လုပ္ခဲ့တယ္။၁၅ႏိုင္ငံကျပင္သစ္ဘာသာစကား၊၅ႏိုင္ငံကအဂၤလိပ္စကား၊၂ႏိုင္ငံကေပၚတူကီစကား၊၁ႏိုင္ငံက စပိန္စကားေတြ ေျပာၾကတယ္ဆိုေတာ့မမကျပင္သစ္စကားကိုေသခ်ာေျပာႏိုင္ေအာင္ပဲသင္ခဲ့တယ္၊ျပင္သစ္စကားနဲ႔အဂၤလိပ္စကားတတ္ရင္ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုအုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္ၿပီ။ႏိုင္ငံ၂၀အတြက္အဆင္ေျပလို႔မမကျပင္သစ္စကားသင္ခဲ့တယ္။ပံုမွန္ဆိုရင္ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံမွာ၃ႏွစ္လုပ္ၿပီးရင္ေနာက္တျခားႏိုင္ငံကိုေျပာင္းလို႔ရတယ္။မမကဘာလို႔အာဖရိကမွာ၅ႏွစ္ေက်ာ္၆ႏွစ္ထိၾကာေနသလဲဆိုေတာ့ကိုယ့္သားေလးကအဲဒီမွာအထက္တန္းေက်ာင္းကိုတက္ေနၿပီဆိုေတာ့သူအထက္တန္းေအာင္ၿပီးတဲ့အထိေနမယ္ဆိုၿပီးမမကမေျပာင္းခ်င္ေၾကာင္းေတာင္းဆိုလိုက္တယ္။သားေလးလဲ Abidjan (Cote d’Ivoire) Ivory Coast ကေနအထက္တန္းေအာင္ခဲ့တယ္။

အဲလိုဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာလုပ္ခဲ့ရလို႔လူေတြရဲ့တကယ့္ဆင္းရဲမြဲေတမႈေတြ၊တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးဖို႔လိုအပ္တာေတြ၊ေရာဂါမ်ိဳးစံုေတြကိုေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ဒီလိုဆင္းရဲသားေတြ၊ေရာဂါေတြကိုကိုယ္တိုင္ႀကံဳေတြ႔ျမင္ခဲ့ရတဲ့အတြက္ေနာက္ပိုင္းမွာကိုယ္ကဆရာ၀န္ မဟုတ္ေသာ္လည္း ဘဲဆရာ၀န္ေတြကို ပါအုပ္ခ်ဳပ္လာႏိုင္ခဲ့တယ္။ဒီလိုဆင္းရဲၿပီးေရာဂါထူေျပာတဲ့တိုင္းျပည္ေတြမွာလုပ္ခဲ့ရတယ္။ကိုယ္ေရာက္တဲ့ႏိုင္ငံ၊တိုင္းျပည္တိုင္း၊ရြာတိုင္းမွာလူနာေတြၾကားထဲ၊ဆင္းရဲသားေတြၾကားထဲမွာသူတို႔နဲ႔တန္းတူေနထိုင္ခဲ့တယ္။သူတို႔ၾကားထဲမွာ၀င္ဆန္႔ရတယ္။ေအာက္ေျခဆန္စြာေန ထိုင္ႏိုင္တယ္လို႔ေျပာရမွာေပါ့။

၁၉၉၈မွာသားကတကၠသိုလ္တက္ၿပီဆိုေတာ့မမလဲ၁၉၉၉မွာအေရွ႕အလယ္ပိုင္းကိုေျပာင္းတယ္။အဲဒီမွာႏိုင္ငံေပါင္း၂၀အတြက္အလုပ္လုပ္ခဲ့တယ္။အေနာက္ဖက္အစြန္ဆံုးႏိုင္ငံကေမာ္ရိုကို၊အေရွ႕ဘက္ အစြန္းဆံုးကႏိုင္ငံ အီရန္အထိဘဲ။ဆာဒန္ဟူစိန္ေခတ္မွာလုပ္ခဲ့ရတယ္။ဒီႏိုင္ငံေတြကအာရပ္ စကားဘဲေျပာတယ္။အာရပ္ဘာသာကခက္လြန္းေတာ့မမမသင္ခဲ့ဘူး။၂ႏွစ္ခြဲေနခဲ့တယ္။အယ္ဂ်ီးရီးယားမွာ အလုပ္လုပ္တဲ့အခ်ိန္က တဖက္စြန္း ေရာက္သူေတြက အစိုးရကိုဒုကၡေပးတဲ့ အေနနဲ႔ ရိုးရိုးအရပ္သားေတြကို လည္ပင္းျဖတ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာကိုတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ရတယ္။တျခား၀န္ထမ္း၊ႏိုင္ငံျခားသားေတြကေတာ့အရပ္ထဲမသြားရဲၾကဘူး။အိမ္ေတြကြင္းဆင္းေလ့လာေရးကိုမသြားရဲၾကဘူး။ကိုယ္ကရွင္းရွင္းေျပာရရင္ျမန္မာျပည္မွာနည္းမ်ိဳးစံု၊အခက္ခဲမ်ိဳးစံုနဲ႔ကြင္းဆင္းခဲ့ရတဲ့အေတြ႔အႀကံဳေတြကရွိခဲ့ေတာ့မေၾကာက္ဘူး၊ဘယ္သူသြားသြားမသြားသြားကိုယ္ကသြားတာဘဲ။ကိုယ္ကဗုဒၶဘာသာ၀င္ လဲျဖစ္ေတာ့ေသတေန႔ ေမြးတေန႔ဘဲဆိုၿပီးသြားတာဘဲ၊မေၾကာက္ဘူး။ဒါေၾကာင့္အာရပ္တပည့္ေတြကကိုယ့္ကိုခ်စ္ၾကတယ္။

အာရွမွာစီးပြားပ်က္ကပ္ဆိုက္ၿပီး တဲ့ေနာက္အင္ဒိုနီးရွားမွာသမၼတဆူဟာတိုျပဳတ္က်ၿပီးတိုင္းျပည္ကစစ္ေဘးႀကံဳၿပီးၿပိဳလဲမလိုျဖစ္ခဲ့တယ္။ေနရာတိုင္းမွာမူဆလင္နဲ႔ခရစ္ယာန္ေတြစစ္ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာမမကအင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံဆိုင္ရာယူနီဆက္ရဲ့နံပါတ္(၂) အႀကီးအကဲ ရာထူးအေနနဲ႔သြားအလုပ္လုပ္ခဲ့တယ္။အင္ဒိုနီးရွားရဲ့အေရွ႕ဖ်ား Papua ဆိုတဲ့ကြ်န္းစုကဟိုးအရင္ကလူသားစားတဲ့ေနရာေပါ့။ 

အဲဒီေက်ာက္ေခတ္ လူသားေတြေနတဲ့ေနရာကိုလမ္းျပတေယာက္နဲ႔၂ေယာက္ထဲေတာေတာင္ ေတြျဖတ္ၿပီးကုန္းေၾကာင္းလမ္းေလွ်ာက္သြားခဲ့တယ္။အဲဒီလူေတြကခုခ်ိန္ထိမီးျခစ္မသံုးဘူး၊မီးလိုရင္သစ္ကိုင္းေျခာက္ခ်င္းပြတ္တိုက္ၿပီးမီးေမႊးယူၾကတုန္းဘဲ။အ၀တ္အစား မ၀တ္ၾကဘူး။သူတို႔ရဲ့ဓေလ့အယူအရမိခင္တေယာက္ဟာသူ႔ရဲ့ကေလးတေယာက္ေသသြားတိုင္းလက္ေခ်ာင္း တေခ်ာင္းျဖတ္ရတယ္။လက္ႏွစ္ဘက္မွာရွိတဲ့လက္ေခ်ာင္းေလးေတြအားလံုးျဖတ္လို႔ရတယ္။လက္မကိုေတာ့ေပးမျဖတ္ဘူး။လက္မကအလုပ္လုပ္လို႔ရေအာင္ခ်န္ထားတာ။လက္ေခ်ာင္းေတြျဖတ္လို႔ကုန္ရင္နားရြက္ျဖတ္ရတယ္။ဒီလိုျဖတ္တဲ့အခါမွာလဲေက်ာက္ေခတ္လူသားေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ေခတ္မွီသံမဏိဓါးေတြမရွိတဲ့အတြက္ေက်ာက္ဓါးေတြနဲ႔ျဖတ္ရတယ္။အရမ္းကိုေခတ္မမွီတဲ့ေနရာေတြကိုသြားခဲ့ရတယ္။ အလုပ္လုပ္ခဲ့ရတယ္။

ဒီလိုေအာက္ေျခက်က် အလုပ္လုပ္ခဲ့ရသလိုအျမင့္ဆံုးကိုလဲေရာက္ခဲ့တယ္။အင္ဒိုနီးရွားအမ်ိဳးသမီးသမၼတ Megawati Sukarnoputri နဲ႔လက္ရွိသမၼတ Susilo Bambang Yudhoyono ၂ေယာက္စလံုးနဲ႔ ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။၂၀၀၄ဩဂုတ္လအားခ်ဲ Aceh မွာသူပုန္ေတြထေနတဲ့အတြက္ဘယ္ႏိုင္ငံျခားသားမွေပးမ၀င္တဲ့အခ်ိန္မွာမမနဲ႔ယူနီဆက္ရဲ႕အလွဴရွင္ႏွစ္ဦးနဲ႔က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးေလယာဥ္ပ်ံနဲ႔သြားႏိုင္ခဲ့တယ္။

၂၀၀၄ခုဒီဇင္ဘာ၂၆မွာဆူနာမိျဖစ္ေတာ့လဲမမသြားၿပီးစီမံခန္႔ခြဲခဲ့ရတယ္။မမသြားၿပီးလုပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့ အခါမွာလုပ္ရည္ကိုင္ရည္ေကာင္းလို႔နာမည္အရမ္းတက္ခဲ့တယ္။ဒါေၾကာင့္၂၀၀၅မွာရာထူးအႀကီးႀကီးတိုးခဲ့တယ္။ဆူနာမိထိတဲ့ႏိုင္ငံ ၈ႏိုင္ငံအတြက္ေဒၚလာ သန္း-  ၇၀၀ေက်ာ္ကိုကိုင္ၿပီးစီမံခန္႔ခြဲခဲ့ရတယ္။ဒီလိုေငြသန္း - ၇၀၀ေက်ာ္ကိုသံုးတဲ့ေနရာမွာမွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔လိမ္လည္မႈမရွိဘဲသံုးစြဲတယ္ဆိုတာကိုသံသယကင္းေအာင္သိသာႏိုင္တဲ့စာရင္းစစ္တဲ့နည္းစနစ္၊အထက္တင္ျပတဲ့ နည္းစနစ္ေတြကိုနယူးေယာက္မွာရံုးထိုင္ရင္းနဲ႔တီထြင္ခဲ့တယ္။ဒီလိုလုပ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ကိုဖီအာနန္၊သမၼတက လင္တန္တို႔ရံုးနဲ႔အလုပ္လုပ္ခဲ့ရတယ္။ေဟာလီး၀ုဒ္သရုပ္ေဆာင္ Roger Moore နဲ႔လဲလက္တြဲ လုပ္ခဲ့ရဘူးတယ္။ တရုတ္ရုပ္ရွင္မင္းသမီး Zhang Ziyi နဲ႔လဲလက္တြဲ လုပ္ခဲ့ရဘူးတယ္။တရုတ္ဒုသမၼတ Xi Jinping တက္ခဲ့တဲ့ High-Level Meeting on Cooperation for Child Rights in Asia Pacific Region ကို၂၀၁၀ႏို၀င္ဘာလ ၄ရက္ က န၆ရက္အထိ တရုတ္ႏိုင္ငံ ေပက်င္းၿမိဳ႕မွာဦးစီးလုပ္ေပးခဲ့တယ္။

၁၉၇၉ မွာေမြးတဲ့သားကျမန္မာျပည္ကထြက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ၈ႏွစ္၉ႏွစ္အရြယ္ကတည္းမမကေရာက္တဲ့ ေနရာတိုင္းမွာတေန႔ကိုတနာရီျမန္မာစာသင္ေပးပါတယ္။အေမအလုပ္လုပ္တဲ့တိုင္းျပည္ေတြကိုလိုက္ရလို႔လဲဘာသာစကားေပါင္း၄ မ်ိဳးကိုေျပာႏိုင္ပါတယ္။အာဖရိကမွာအင္တာေနရွင္နယ္ေက်ာင္းတက္ၿပီးအထက္တန္းေအာင္တယ္။ SATကိုအမွတ္ျပည့္နဲ႔ေအာင္လို႔ MIT, Harvard တကၠသိုလ္ေတြက၀င္ခြင့္ေပးတယ္။ေနာက္ဆံုးသူက MITတကၠသိုလ္ကိုေရြးလိုက္တယ္။၁၉၉၈မွာ MIT တကၠသိုလ္ကိုတက္ၿပီး၅ႏွစ္အတြင္းကြန္ပ်ဴတာသိပၸံအပါအ၀င္ ဒီဂရီ ၃ခုနဲ႔ေအာင္တယ္။အေမပိုက္ဆံ ကုန္မွာစိုးလို႔ Ph.D ဘြဲ႕မယူဘဲအလုပ္တန္း၀င္လိုက္တာခု အေမထက္ ခ်မ္းသာေနပါတယ္။

မမကအခုပင္စင္ယူလိုက္ၿပီဆိုေပမယ့္ပင္စင္ယူျခင္းသည္အလုပ္ရပ္စဲျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ပဲအလုပ္ကို ဆက္လုပ္မယ္။ Consultant အေနနဲ႔လုပ္ဘို႔အစီအစဥ္ရွိတယ္။ အဖြဲ႔အစည္းတခုကမမကိုအလုပ္အပ္ခ်င္ရင္မမကိုအီးေမးလ္နဲ႔ဆက္သြယ္လိုက္ရံုဘဲ။မမျပန္ေနမယ့္ျမန္မာႏိုင္ငံမွာအီးေမးလ္ကေန႔တိုင္းနာရီတိုင္းရေနတာမဟုတ္ေပမယ့္လဲအီးေမးလ္ေတာ့ရတယ္။မမရဲ့အလုပ္ကအီးေမးလ္တခုတည္းရွိရံုနဲ႔ျဖစ္တယ္။ဘယ္ႏိုင္ငံကမဆိုမမကိုလိုလို႔ဒီအလုပ္ကိုလာလုပ္ေပးပါလို႔အီးေမးလ္ပို႔လိုက္တာနဲ႔မမကထိုင္းႏိုင္ငံကိုထြက္ျပီးလိုအပ္တဲ့အခ်က္အလက္ေတြစုေဆာင္းရွာေဖြၿပီးသုေတသနလုပ္ၿပီးအလုပ္လုပ္ရံုပါဘဲ။

ထိုင္းႏိုင္ငံကိုထြက္လုပ္ရတယ္ဆိုတာကလဲရန္ကုန္ရဲ႔အင္တာနက္ကေႏွးၿပီးထိုင္းမွာကပိုျမန္လို႔အလုပ္လုပ္ရတာနဲ႔လိုခ်င္တဲ့အခ်က္အလက္ေတြရွာတဲ့ေနရာမွာထိုင္းမွာကပိုျမန္လိမ့္မယ္။ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့စီးပြားေရးအရအလုပ္လုပ္မွာမဟုတ္ဘူး။ပရဟိတလုပ္ငန္းကိုလုပ္မယ္။သူမ်ားကိုကူညီတာ၊လူငယ္ေတြကိုသင္တန္းပို႔ခ်တာေတြလုပ္မယ္လို႔ဆႏၵရွိပါတယ္။လန္ဒန္ တကၠသိုလ္က Public Policy ဘြဲ႔တခုယူဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္၊တရုတ္ဘာသာစကားဆက္သင္ဦးမယ္။အိမ္ကလဲျပင္ေနတယ္ဆိုေတာ့ဒီႏွစ္ေတြထဲမွာဒါေတြပဲလုပ္ဖို႔ရွိပါတယ္။အေမ့အိမ္ကိုကိုယ္ကျပန္၀ယ္ညၿပီးျပန္ျပင္ေနတယ္။နဂိုအိမ္ေလးကိုဖ်က္လိုက္တဲ့အတြက္အိမ္ဖ်က္တာသိန္း၂၀ေက်ာ္ရတယ္။အဲဒါအားလံုးကိုပရဟိတလုပ္ငန္းလုပ္တဲ့ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကို လွဴပစ္လိုက္တယ္။

တကၠသိုလ္မွာသရုပ္ျပဆရာမဘ၀နဲ႔စာစသင္တဲ့အရြယ္က၁၉- ႏွစ္၂၀မျပည့္ေသးဘူး။ေနာက္နယ္ေတြမွာလက္ေတြ႔ဆင္းရေတာ့လဲေက်ာင္းသားေတြနဲ႔မမကလက္ရည္တျပင္တည္းေနထိုင္စားေသာက္တယ္။ဆရာမဆိုၿပီးသီးသန္႔ေနတာမ်ိဳးမရွိခဲ့ပါဘူး။ေတာနက္ထဲမွာက်ားေတြရွိတဲ့ဂူႀကီးထဲမွာျဖတ္ေျပးခဲ့ရဘူးတယ္။ အမွတ္တရ ေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးပါဘဲ။မမကေက်ာင္းဆရာ ဗီဇပါတယ္လို႔ေျပာလို႔ရတယ္။ယူနီဆက္မွာလုပ္ေနရင္းလဲေရာက္ရာတိုင္းျပည္မွာသင္တန္းေတြေပးရတယ္။စာေတြသင္ေပးရတယ္။တသက္လံုးစာသင္ ေပးလာရတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။

တေန႔ကိုတနာရီခြဲ႔ Yoga လုပ္ပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားမွာ တံုးကေရကူးပါတယ္။ရုပ္ရွင္သိပ္မၾကည့္ျဖစ္ပါဘူး၊။တီဗီမွာ သတင္းပဲၾကည့္ျဖစ္တယ္။ခရီးသြားရေတာ့ေလယာဥ္ေစာင့္တဲ့ အခ်ိန္မွာစာဖတ္ပါတယ္။ငယ္ငယ္က၀တၳဳဖတ္ေပမယ့္ေနာက္ပိုင္း Non Fiction, Biography နဲ႔ Political History စာအုပ္ေတြဖတ္ပါတယ္။အခုအသက္အရြယ္အထိ မ်က္မွန္မတပ္ရေသးဘူး။ေတာင္တက္၀ါသနာ ပါလို႔မႏွစ္ကမမကေမာင္ေလးရယ္၊ညီမေလးနဲ႔အတူ၀ိတိုရိယေတာင္သြားတက္ခဲ့ပါတယ္။

 - ျမန္မာ့ႏုုိင္ငံကုုိခ်စ္တဲ့ ေတာ္၀င္ပန္းတပြင့္ရဲ႕  ရင္တြင္းစကား - “ ႏုုိင္ငံျခားေရာက္လာတဲ့ျမန္မာလူငယ္ေတြျမန္မာဘာသာ စကားအျပင္အျခားဘာသာစကားကိုလဲ သင္ေစခ်င္ပါတယ္။လူငယ္ေတြကိုပရဟိတလုပ္ငန္းေတြမ်ားမ်ားလုပ္ေစခ်င္သလိုပရဟိတလုပ္ငန္းေတြမွာလဲလွဴဒါန္းေစခ်င္တယ္။လူတိုင္းက်န္းမာေရးအတြက္အခ်ိဳကိုေလွ်ာ့စားေစခ်င္တယ္။အခြင့္ရရင္ျမန္မာျပည္ရဲ့ ပညာေရးစနစ္ကို တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေပးခ်င္ပါတယ္။ ” ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္ သတင္းစာနဲ႕ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္ခ်ိန္ စိတ္ရွည္လက္ရွည္နဲ႔ ေျဖၾကားခဲ့ေၾကာင္းကုုိ တင္ျပလုုိက္ရပါတယ္ခင္ဗ်ာ... ခ်စ္တဲ့ က်ားေပါက္