ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အလြန္တရာ မႏွစ္ၿမိဳ႕ဖြယ္ေကာင္းေသအေလ႔ တစ္ခုရွိပါသည္။ ၿမိဳ႕ေတာ္အသစ္တည္ ေသာအခါ ၿမိဳ႕အဝင္တံခါ တစ္ခုစီ၏ အနီးတြင္လည္းေကာင္း ၊ ၿမိဳ႕ရိုးေထာင့္တစ္ခုစီ၏ အနီးတြင္ လည္းေကာင္း ကၽြန္းတိုင္ႀကီး တစ္တိုင္ကို စိုက္ထူေသာအခါ အမ်ိဳးသားတစ္ဦး သို႔မဟုတ္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး ကို တိုင္ေအာက္တြင္ ဖိသတ္ လိုက္ရပါသည္ ဆုိေသာ ဓေလ့ပင္ျဖစ္သည္။
ၿမိဳ႕ရိုး ၊ ၿမိဳ႕တံခါးေတြမွာ ဖုတ္ၿပိတၱာျဖစ္ၿပီး ေစာင့္ဖို႕အတြက္ လူ အရွင္လတ္လတ္ကို ေျမတြင္းတူးျမႈပ္၊ အေပၚကတံခါးတိုင္စိုက္ ဆိုတာမ်ိဳးေတြ လုပ္ေလ႔ရွိတယ္ ဆိုတာကို အဂၤလိပ္လက္ထက္ ေက်ာက္စာဌာန ၏ ေက်ာက္စာဝန္ ျဖစ္တဲ႔ခ်ားလ္ဒူရိြဳင္ဆယ္ေရးတဲ႔ မႏၱေလးနန္းေတာ္ လမ္းညႊန္ၾကား စာအုပ္မွာ အတိအလင္း အက်ယ္တဝင့္ ထည့္ေရးသြားတာ ေတြ႔ရပါတယ္ ။ ၁၉၂၅မွာေရး ဒီစာအုပ္ကိုပဲ ၁၉၆၃ခုနွစ္တြင္ ေရွးေဟာင္း သုေတသနရံုးမွ၊ အေမရိကန္အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕သည္ “အာရွေဖာင္ေဒးရွင္း” ဆီမွ အေထာက္ အပံ႔ယူ၍ မူလေခါင္းစဥ္ “ မႏ ၱေလး နန္းေတာ္ လမ္းညႊန္ၾကား ” မွ “လမ္းညႊန္”ကိုျဖဳတ္၍ “ မႏ ၱေလးနန္းေတာ္ ”ဆိုတဲ႔ အမည္သစ္ နွင့္ထပ္မံပံုနွိပ္ကာ ျမန္မာျပည္အတြင္း တစ္အုပ္ကုိ ကိုးက်ပ္နႈန္းျဖင့္ ေရာင္းခ်ခဲ႔ပါသည္။
စင္စစ္ အားျဖင့္ ၿမိဳ႔ေတာ္ကို ရန္အေပါင္းမွ ကာကြယ္စိမ္႔ေသာငွာ ၿမိဳ႕တည္ခ်ိန္က ပင္လူကိုသတ္၍ ပူေဇာ္ျခင္းအမႈသည္ကား ျမန္မာတစ္မ်ိဳးတည္းေသာ ထူးထူးျခားျခား လုပ္ေလ႔ရွိသည္ဟု မဆိုသာ ပါေခ်။ ေရွးအခါမ်ားက ဥေရာပပါမက်န္ ယင္းသို႔ ျပဳလုပ္တတ္သည္ ဆိုရမည္ျဖစ္သည္ ။ ဤသို႔ ျပဳမူျခင္းလည္း ဗုဒၶ - တရားေတာ္၏ ဆိုဆံုးမျခင္းနွင့္ လြန္မင္းစြာ ဆန္႔က်င္ေနသည္ဟု တစ္ဖက္၌ ေျပာဖြယ္ ရွိေသာ္လည္း ဗုဒၶသာသနာ မထြန္းကားမီက မူလေရွးရိုး ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈ အေလ႔ အလာတို႔နွင့္ကား ညီညြတ္လ်က္ရွိေနပါသည္ဟု အျခားတစ္ဖက္၌ ေျပာဆိုနိုင္သည့္ျပင္ မိရိုးဖလာ နတ္ကိုးျခင္း အမႈသည္ အိႏၵိယ ဇာတိျဖစ္ေသာ ရွင္ေတာ္ျမတ္၏ အဆံုးအမ ေၾကာင့္ လူသတၱဝါတို႔ နူးညံ့ ေပ်ာ့ေျပာင္းသည္ မွန္ေသာ္လည္း မျပတ္စြဲၿမဲလ်က္ပင္ ရွိေနေသးေၾကာင္းေတြ႕ရပါသည္။
ေနာင္အခါ ခံၿမိဳ႕တို႔သည္သာမက ႀကီးက်ယ္ေသာနန္းေတာ္ကဲ႔သို႕အေဆာက္အအံုျပဳ တိုင္းအေျခခံ အုတ္ျမစ္တြင္ လူတစ္ဦး သို႔မဟုတ္ အမ်ားကိုပင္ ထည့္သြင္းျမႈပ္နွံလာၾကမည္ ျဖစ္ပါသည္။ယင္းသို႔ျမႈပ္နွံရန္ အေကာင္းဆံုး ေနရာတို႔ကား ရန္သူက အႏၱရာယ္ ျပဳမည္ဆိုလွ်င္ လြယ္ကူမည့္ အဝင္ - အထြက္ တံခါးေနရာနွင့္ ၿမိဳ႕ေထာင့္ေနရာမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ယဇ္ ပူေဇာ္ျခင္းသေဘာ သက္ဝင္ေသာ အဆိုပါ လူသတ္မႈမ်ိဳးကို က်ဴးလြန္ၾကသည့္ အခါ၌ အထူးစက္ဆုပ္ဖြယ္ရွိသာ အေၾကာင္းမွာ ကိုယ္ဝန္အရင္႔အမာ ရွိသည့္ အမ်ိဳးသမီးကို အသံုးျပဳရန္မ်ားစြာ လိုလားျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ကိုယ္ဝန္ရင္႔ေလ သေဘာက်ေလျဖစ္၏ ။ ခဲတစ္လံုး ပစ္ရံုနွင္႔ငွက္နွစ္ေကာင္ ရသည္ဟူေသာ ပမာစကားကိုတင္စား၍ သံုးရလွ်င ္ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ တစ္ဦးမွ်ကို ပူေဇာ္မႈေၾကာင့္ အမ်ားအက်ိဳးအတြက္ ကာကြယ္ေရးဖို႕ နတ္စိမ္းနွစ္ပါးရသည္ မဟုတ္တံုေလာဟု ဆင္ျခင္ရန္ရွိပါသည္။
အဆိုပါ ထိတ္လန္႔ဖြယ္ရွိေသာ ပူေဇာ္ပြဲမ်ိဳးကို ႀကိဳတင္စီမံထားေလ႔ ရွိၾကပါသည္ ။ အိႏၵိယအမ်ိဳးသား သို႔မဟုတ္ မ်ားေသာအားျဖင့္ မဏိပူရပုဏၰားျဖစ္ေလ႔ရွိေသာနန္းတြင္း အခါေပး ပညာရွိက ဤအမႈကို ေဆာင္ရြက္ရန္ အေကာင္းဆံုးနာရီကို တြက္ခ်က္၍ ေပးရပါသည္။
မည္သို႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္ကိုရလွ်င္ အသင့္ဆံုးျဖစ္နည္း ဟူ၍လည္း အညႊန္းေပးရပါသည္ ။ သို႔ေသာ္အညႊန္းအရ ရွာရန္ခက္ခဲလွသည္ မဟုတ္ပါ ။ အဘယ္႔ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ လက္လုပ္ လက္စား သာမာန္ အရပ္သားထဲမွ မည္သူနွင့္မဆို တိုက္ဆိုင္သည့္ အခ်က္ အလက္တစ္ခုခုကို ညႊန္း၍ လူရွာခိုင္းျခင္း ျဖစ္ရကား မည္သူနွင့္မဆို တိုက္ဆိုင္ေလာက္သည့္ အခ်က္အလက္ တစ္ခုခုကို ညႊန္း၍ လူရွာခိုင္းျခင္း ျဖစ္ရကား မည္သူမဆို ျဖဳန္းကနဲဆြဲငင္၍ ေသမင္းနိုင္ငံသို႕အပို႔ခံရနိုင္ဖြယ္ရွိပါသည္။
ဘုရားသမိုင္း နတ္သမိုင္းတို႔တြင္ဖတ္ရၿမဲေတြ႕ရၿမဲျဖစ္ေသာ အညႊန္းမွာ မည္သည့္ေန႔ မည္သည့္အခ်ိန္မည္သည့္အရပ္မွ မည္သည့္အရာ ကိုင္၍ ေရွ႕ရႈသြားေနသူ ေယာက်ာၤးသို႔မဟုတ္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ မိန္းမကို ဖမ္း၍စေတးပါဟု ညႊန္ၾကားေၾကာင္းေတြ႕ရပါသည္ ။
ၿမိဳ႕သစ္တည္ျခင္း နန္းသစ္ေဆာက္ျခင္း စေသာအမႈတို႔၌ ျမန္မာတို႔သည္ထံုးစံရွိသည့္အတိုင္း လိုက္နာရန္ မ်ားစြာလိုလားေၾကာင္း အယခင္နွင့္ယခု ျမန္မာနိုင္ငံ အမည္ရွိေသာ စာအုပ္ကို ေရးေသာ လက္ဖတင္နင္ဂ်င္နရယ္ဖိုက္ခ်္သည္ ၿမိဳ႕တံခါး ဆယ္႔နွစ္ရပ္မွာ လူတစ္ဆယ္႔နွစ္ေယာက္ကို ဖမ္းၿပီးႀကိဳးခ်ည္လ်က္ ဖိသတ္သည္ဟုအေသအခ်ာ ေရးသားပါတယ္။
သို႔ေသာ္ အရပ္စကားအမ်ား မွတ္သားမိ သည္ကေတာ့ မႏၱေလးတည္စဥ္ အခါကယဇ္ပူေဇာ္ခံရသူ အေရအတြက္ဟာ ထိုမွ်မကမ်ားစြာပိုပါတယ္ ။ အစုစု က်ား၊မႀကီးငယ္ ငါးဆယ္႔နွစ္ေယာက္ရွိသည္။
ၿမိဳ႕တံခါးတစ္ဆယ့္နွစ္ရပ္၌ တံခါးတစ္ေပါက္လွ်င္ လူသံုးေယာက္ - နႈန္း = ၃၆ေယာက္
ၿမိဳ႕ရိုးေလးေထာင္႔၌ တစ္ေထာင့္လွ်င္တစ္ေယာက္ နႈန္း = ၄ေယာက္
နန္းေတာ္သစ္ တပ္ေထာင့္ေလးေထာင့္၌ တစ္ေထာင့္တစ္ေယာက္ နႈန္း = ၄ေယာက္။
နန္းေတာ္အဝင္ ေပါက္ေလး၌ တစ္ေပါက္တစ္ေယာက္နႈန္း = ၄ေယာက္
သီဟာသနပလႅင္ေအာက္၌ = ၄ေယာက္ စုစုေပါင္း ၅၂ေယာက္ တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာတိုင္းရင္းသားမ်ား ေရးသားျပဳစုတဲ႔ ရာဇဝင္က်မ္း ေတြမွာဤေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေကာင္းသည့္ ကိစၥကိုထည့္သြင္းေရးသား ၾကမည္မဟုတ္ေခ် ။ လူေတြနဲ႔အတူ ၿမိဳ႕ေထာင့္ေတြမွာ ဆီထည့္ထား စဥ္႔အိုးႀကီးေတြ ကို အထိအခိုက္ မရွိရေအာင္ သတိႀကီးစြာထားလ်က္ ျမွပ္နွံၾကပါေသးတယ္ ။ ဆီကိုျမွပ္ရတဲ႔ အေၾကာင္းကေတာ့ အေစာင္႔( နတ္စိမ္း ) သည္ မျပတ္အၿမဲဆက္လက္ေစာင္႔ ေရွာက္ေစရန္ ေသခ်ာေအာင္ စီရင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ေစာင့္ေရွာက္ေလ်ာ့နည္းျခင္း ၊ သို႔မဟုတ္ လံုးဝေစာင္႔ေရွာက္ျခင္းမျပဳ ဟုေသ
ခ်ာလွ်င္ လူသစ္အစားထိုး ရန္လိုပါမည္ ။ဆီမခန္းေျခာက္သေရြ႕ေစာင္႔ေရွာက္ျခင္း မျပတ္ဟု ယံုၾကည္ လက္ခံထားပါသည္။
အဂၤလိပ္လက္ထက္ ျမန္မာဘုရင့္ဝန္ထမ္းေတြကို “လူစေတး”သလားလို႔ ေမးတဲ႔အခါ ခါးခါးသီးသီးပင္ မဟုတ္မွန္ေၾကာင္း ျငင္းဆိုေလ႔ ရွိၾကေပမယ္႔ အရပ္ကေတာ့ မွတ္မိေနၾကပါတယ္ ။ ရာဇဝင္စာအုပ္ေတြထဲ ပါၿမဲပါေနၾကပါတယ္။ မနုက်ယ္ဓမၼသတ္ မွာေတာင္ၿမီခန္းမွာ "ၿမိဳ႕စေတးခံရမည့္သူကို အေၾကြးမေတာင္းရ"လို႔ ပါဝင္ေနျခင္းဟာ အေျဖျဖစ္ေနပါတယ္ ။ ဒီလိုစေတးတာဟာ ကာကြယ္ေရး သေဘာ အမ်ားႀကီးပါလို႔ အစဥ္အလာ လုပ္ၿမဲ ၊ ရွိၿမဲ ၊ လုပ္လိုစိတ္ေၾကာင့္သာ ထံုးစံ - ဓေလ႔အတိုင္း လုပ္သည္လို႔ သတ္မွတ္ လို႔ရပါ
တယ္။ ထို႔ျပင္ ၿမိဳ႕ရိုး ၊ ၿမိဳ႕တံခါး၌ စေတးျခင္းခံရသူတို႔က အမွန္တကယ္ အရာေရာက္ေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ နိုင္ပါ လိမ္႔မည္ဟု ကိုးစားစိတ္ မည္မွ်ႀကီးက်ယ္သည္ ကိုလည္း ေတြ႕နိုင္ ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ျဖင့္ ဤ မႏၱေလးနန္းၿမိဳ႕ေတာ္ တည္ေဆာက္ပံုမွာ တည္ေဆာက္ ခဲ႔တဲ႔အခ်ိန္ကာလအရ အမွန္တကယ္ ရွိသင့္ ရွိထိုက္ေသာ ကာကြယ္ေရးစံနႈန္း မျပည့္မီ ပါေခ် ။ ဓါးလွံ ေလးျမားမွ်သာ ကိုင္စြဲလာေသာ ရန္သူကိုသာ ကာကြယ္နိုင္သည့္ အေနအထားျဖစ္ေနသည္။ အဂၤလိပ္တို႔နွင့္ နွစ္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ စစ္ပြဲႀကီးဆင္ႏြဲ ၿပီးၿပီျဖစ္ေသာ အဂၤလိပ္တို႔၏ အေျမာက္လက္နက္မ်ား၏ အရသာကို ျမည္းစမ္း ၾကည့္ၿပၤီးၿပီ
ျဖစ္ေသာ ျမန္မာတို႔၏ နန္းေတာ္ၿမိဳ႕ရိုးတည္ေဆာက္ပံုသည္ ေရွးရိုးစြဲဟန္သာမ်ား လ်က အင္မတန္ ေခတ္ေနာက္က် ေနသည္ဟု ဆုိရမည္ျဖစ္ေပသည္။မည္သို႔ဆိုေစ ဤခိုင္မာေသာ စြတ္စြဲခ်က္မ်ားကို ေခ်ဖ်က္လိုပါက ၿမိဳ႕ရိုးေထာင့္တိုင္းကို တူးၾကည့္၍ စံုစမ္းသင့္ေပသည္။ အမွတ္တကယ္ လူသတ္စေတးျခင္း ဟုတ္မဟုတ္ မႏၱေလးေရႊ နန္းေတာ္ႀကီးကို တူးၾကည့္ သင့္သလို အမရပူရ၊ အဝ၊ ေရႊဘို နန္းေတာ္ရာၿမိဳ႕ရိုးမ်ားကိုလည္း တူးေဖာ္ၾကည့္သင့္ပါေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပ လုိက္ရပါသည္။
က်ားေပါက္
ထုတ္ႏုတ္- နယ္လွဲ႔ရာဇဝင္ ေဒါက္တာသန္းထြန္း ။
ခ်စ္ေသာ စာဖတ္ပရိသတ္ႀကီးအား အစဥ္သျဖင့္ ေလးစားလွ်က္
