ပတၱျမားငေမာက္အေၾကာင္း လူေတြသိေပမဲ့ ငေမာက္သည္ ရွမ္းနီျဖစ္ေၾကာင္း သိသူနည္းပါးၾကသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံသည္ သယံဇာတမ်ားစြာေပါႂကြယ္ဝတဲ့နိုင္ငံ ျဖစ္သည့္အေလွ်ာက္ ျမန္မာမင္းအစဥ္အဆက္ ထိန္းသိမ္းခဲ့တဲ့ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ ေတြလည္းမ်ားစြာရွိပါသည္။ ထိုအထဲမွာ ပတၱျမားေတြလည္းပါဝင္ ခဲ့ပါတယ္။ ရတနာပုံေရႊတိုက္ေတာ္စာရင္းမွာပါဝင္တဲ့ နန္းစဥ္ပတၱျမားေတြကေတာ့…
ျမန္မာဘုရင္မ်ား အဆက္ဆက္တြင္ အထြတ္အျမတ္ထားခဲ့ေသာ ပတၱျမားငေမာက္ ေက်ာက္ျမတ္ရတနာကို မိုးကုတ္ပတၱျမားနယ္ေျမ အတြင္း အင္းေခါင္းမွ ရရိွၿပီး။ ၄င္းေက်ာက္ကို အင္ၾကင္းေတာင္ ႏွင့္ ေက်ာက္ေဆာင္ လူးေတာ္မ်ားမွ ရသည္ဟုလည္း မူကြဲလွ်က္ ရွိသည္။
AD- 1661 ခုႏွစ္ သကၠရာဇ္ ၁၀၃၂ ရရွိခဲ့ေသာ အေလးခ်ိန္ ရတီကုိးဆယ္ေက်ာ္ရွိေသာ ပတၱျမား ငေမာက္
ပတၱျမားႀကီးရရွိပံုမွာ ခ်င္းတြင္းနယ္သား ရွမ္းနီလူမ်ဳဳိးျဖစ္ေသာ ငေမာက္ဆိုသူသည္ မိုးကုတ္နယ္ေျမတြင္ လာေရာက္ၿပီး လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိး ေနထိုင္ရာ၊ တစ္ညေသာ အခါ မိမိၿခံအတြင္းမွ ၿပိဳးၿပိဳးပ်က္ပ်က္ အေရာင္ တလက္လက္ႏွင့္ ထူးဆန္း ေတာက္ပေနသည္ကို ျမင္ရသျဖင့္ သြားေရာက္ၾကည့္ရွဳ ေလေသာ္ အလြန္တရာ လွပေသာ ေက်ာက္နီ ပတၱျမားႀကီး တစ္လံုးကို ေတြ႕ရွိေလသည္။
ထုိ ငေမာက္ဆုိသူသည္ ရွမ္းနီလူမ်ဳိးတဦးျဖစ္သည္ ၁၆ ရာစုေနာင္းပုိင္း ရွမ္းနီတုိ႔၏ နာမည္မ်ား မဲ့ပုံကုိ ေလ့လာ ၾကည့္ရင္ သိႏုိင္ပါသည္။
ဘုိးေတာ္ဘုရား နန္းတက္စတြင္ ရွမ္းလူမ်ဳိး- ငဖုန္း (ငယ္မည္ - ငရႊန္း) ဆုိသူသည္ မိမိကုိယ္ကုိ ဟံသာ၀တီေရာက္ မင္းတရား သားေတာ္ မင္းရဲျမတ္ဖုန္းျဖစ္သည္ဟု ေျပာဆုိၿပီးလွ်င္ ၾကြင္းက်န္ ပုန္းလွ်ဳိရွိေန ေသးေသာ ေဖာင္းကားမင္း ေက်းကၽြန္တုိ႔ႏွင့္ေပါင္း သင္းၿပီးလွ်င္ ရွမ္း- ျမန္မာ ၁၀၀ ခန္႔ႏွင့္ ညအခ်ိန္ နန္းၿမိဳ႔တြင္းသုိ႔ အတင္း၀င္၍ အေျမာက္သားကုလားတုိ႔ကုိ ဓါးျပလ်က္ နန္းေတာကုိ အေျမာက္ႏွင့္ ပစ္ေစသည္။ ေနာက္ရဲမက္ေတာ္တုိ႔ ခုခံတုိက္ခုိက္၍ ေအာင္ျမင္ေတာ္မူသျဖင့္ ေခါင္းအႀကီးျပဴသူ ငဖုန္းႏွင့္ အေပါင္းအပါ တုိ႔ကုိကြပ္မ်က္ေတာ္မူသည္။ (ဦးဘသန္း ျမန္မာရာဇာ၀င္)
ရွမ္းနီလူမ်ဳိးျဖစ္ၾကေသာ "မုိးေကာင္းေစာ္ဘြားဆက္အမည္မ်ား"
၂၈။ ငေက်ာ္ ၁၁၁၇ မွ ၁၁၂၅ အထိ ၈ႏွစ္
၂၉။ ေစာေဟာ္ခန္းညီ ငခိုင္ ၁၁၂၅ မွ ၁၁၄၀ အထိ ၁၅ႏွစ္
၀န္းသုိ ရွမ္းနီ ေစာ္ဘြားမ်ားႏွင့္ စစ္ကဲစားမ်ား နာမည္ေရွ႕တြင္လည္း င ဆုိေသာ အမည္ ထည့္သုံးျခင္းကုိေတြ႔ရသည္။
၂၉။ ေစာေဟာ္ခန္းညီ ငခိုင္ ၁၁၂၅ မွ ၁၁၄၀ အထိ ၁၅ႏွစ္
၀န္းသုိ ရွမ္းနီ ေစာ္ဘြားမ်ားႏွင့္ စစ္ကဲစားမ်ား နာမည္ေရွ႕တြင္လည္း င ဆုိေသာ အမည္ ထည့္သုံးျခင္းကုိေတြ႔ရသည္။
၀န္းသုိ႔ စစ္ကဲစားမ်ား
စဥ္။ အမည္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ႏွစ္
၁။ ငၾကင္ေဖၚ ၁၀၅၉ မွ ၁၀၆၀ ၁ ႏွစ္
၂။ ငစြန္ ၁၀၆၀ မွ ၁၀၆၅ ၅ ႏွစ္
၃။ ငၾကင္ျဖဴ ၁၀၆၅ မွ ၁၀၇၆ ၁၀ႏွစ္
တဖန္ေစာ္ဘြားစားမ်ား
စဥ္။ အမည္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ႏွစ္
၁။ ငျမတ္ေခါင္ ၁၀၇၆ မွ ၁၁၁၂ ၃၆ႏွစ္
၂။ ငေအာင္ျမတ္ ၁၁၁၂ မွ ၁၁၁၄ ၂ ႏွစ္
၃။ ငထင္ ၁၁၁၄မွ ၁၁၁၈ ၄ ႏွစ္
၄။ ငေအာင္ညိဳ ၁၁၁၈ မွ- -
ၿမိဳ႕ႀကီးစားေခတ္မ်ား
စဥ္။ အမည္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ႏွစ္
၁။ ငေတာ္စံ ၁၁၅၈ မွ ၁၁၆၀ ၂ ႏွစ္
၂။ ငသာရြဲ ၁၁၆၀ မွ ၁၁၈၉ ၂၉ႏွစ္
၃။ ငေရႊသီး ၁၁၈၉ မွ ၁၁၉၅ ၆ ႏွစ္
၄။ ငသာ၀ ၁၁၉၅ မွ ၁၁၉၉ ၄ ႏွစ္
၅။ ငေရႊသီ ၁၁၉၉ မွ၁၂၀၇ ၈ ႏွစ္
၆။ ငစံသစ္ ၁၂၀၇ မွ၁၂၁၁ ၄ ႏွစ္
၇။ ငေရႊသား ၁၂၁၁ မွ ၃၃ ႏွစ္ ၀န္းသုိေစာ္ဘြားႀကီး ေစာ၀္ေအာင္ျမတ္ဖမည္းေတာ္
၈။ သား- ေစာ၀္ ေအာင္ျမတ္ ၁၂၄၄ မွ
စသည့္ ေစာ္ဘြားဆက္မ်ားနာမည္ကုိ ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ ရွမ္းနီတုိ႔သည္ င ကုိသုံးေၾကာင္း ထင္ရွားသည္။
စဥ္။ အမည္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ႏွစ္
၁။ ငၾကင္ေဖၚ ၁၀၅၉ မွ ၁၀၆၀ ၁ ႏွစ္
၂။ ငစြန္ ၁၀၆၀ မွ ၁၀၆၅ ၅ ႏွစ္
၃။ ငၾကင္ျဖဴ ၁၀၆၅ မွ ၁၀၇၆ ၁၀ႏွစ္
တဖန္ေစာ္ဘြားစားမ်ား
စဥ္။ အမည္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ႏွစ္
၁။ ငျမတ္ေခါင္ ၁၀၇၆ မွ ၁၁၁၂ ၃၆ႏွစ္
၂။ ငေအာင္ျမတ္ ၁၁၁၂ မွ ၁၁၁၄ ၂ ႏွစ္
၃။ ငထင္ ၁၁၁၄မွ ၁၁၁၈ ၄ ႏွစ္
၄။ ငေအာင္ညိဳ ၁၁၁၈ မွ- -
ၿမိဳ႕ႀကီးစားေခတ္မ်ား
စဥ္။ အမည္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ႏွစ္
၁။ ငေတာ္စံ ၁၁၅၈ မွ ၁၁၆၀ ၂ ႏွစ္
၂။ ငသာရြဲ ၁၁၆၀ မွ ၁၁၈၉ ၂၉ႏွစ္
၃။ ငေရႊသီး ၁၁၈၉ မွ ၁၁၉၅ ၆ ႏွစ္
၄။ ငသာ၀ ၁၁၉၅ မွ ၁၁၉၉ ၄ ႏွစ္
၅။ ငေရႊသီ ၁၁၉၉ မွ၁၂၀၇ ၈ ႏွစ္
၆။ ငစံသစ္ ၁၂၀၇ မွ၁၂၁၁ ၄ ႏွစ္
၇။ ငေရႊသား ၁၂၁၁ မွ ၃၃ ႏွစ္ ၀န္းသုိေစာ္ဘြားႀကီး ေစာ၀္ေအာင္ျမတ္ဖမည္းေတာ္
၈။ သား- ေစာ၀္ ေအာင္ျမတ္ ၁၂၄၄ မွ
စသည့္ ေစာ္ဘြားဆက္မ်ားနာမည္ကုိ ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ ရွမ္းနီတုိ႔သည္ င ကုိသုံးေၾကာင္း ထင္ရွားသည္။
ရွမ္းနီလူမ်ဳိး ငေမာက္လည္း ပတၱျမားႀကီးကုိ ေတြ႔၍ ၀မ္းသာစြာ ေကာက္ယူခဲ့ၿပီးေနာက္ သိမ္းဆည္းထားရာမွ ၂ပိုင္းခြဲၿပီးလွ်င္ တစ္ပိုင္းကို ေယာက္ဖျဖစ္သူ ေမာင္ေရႊအား တ႐ုတ္ျပည္ဘက္ သို့ ေရာင္းရန္ ေစလႊတ္ လိုက္ၿပီးေနာက္၊ က်န္တစ္ပိုင္းကို သကၠရာဇ္ ၁၀၂၃ ခုႏွစ္ ငါးထပ္ႀကီး ဒါယကာ ပင္းတလဲမင္း လက္ထက္ အင္း၀ၿမိဳ႕ေတာ္သို့ သြားေရာက္ ဆက္သရာ ဘုရင္မင္းျမတ္လည္း မ်ားစြာ ႏွစ္သက္အားရ ၀မ္းေျမာက္လွ သျဖင့္ ငေမာက္အား ဆုေတာ္ေငြမ်ားေပးသနားေတာ္ မူလိုက္ေလသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ထိုပတၱျမားကို ငေမာက္ဆိုသူ ဆက္သသျဖင့္ "ငေမာက္ပတၱျမား"ဟု ထင္ရွား ေက်ာ္ေစာေလသည္။
တ႐ုတ္ျပည္သို့ ေရာက္သြားေသာ ထိုေက်ာက္ တစ္ပိုင္းမွာလည္း ထိုအခ်ိန္၌ တ႐ုတ္ျပည္တြင္ မင္မင္းဆက္ ပ်က္စီးၿပီး တိုင္းျပည္ မၿငိမ္မသက္ ဖ႐ုိဖရဲျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ နီးစပ္ရာ တိုင္းျပည္မ်ားသို႔ ၀င္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ေနၾကသျဖင့္ တ႐ုတ္ျပည္သို႔ ေရာက္သြားေသာ ထိုေက်ာက္တစ္ပိုင္းကို ျမန္မာျပည္ ခိုး၀င္လာေသာ တရုတ္လူမ်ိဳး တစ္ဦးလက္ထဲတြင္ ငေမာက္ ေရာင္းခ်ခဲ့ေသာ ပတၱျမား တစ္ပို္င္းလည္း ပါလာခဲ့ပါသည္။
ထိုတရုတ္လူမ်ိဳး ကုန္သည္ႀကီးသည္ို ပတၱျမားတစ္ပုိင္း ကိုျမန္မာဘုရင္အား ဆက္သခဲ့ရာ ဘုရင္လည္း ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ လက္ခံၿပီး ဆုေတာ္ေငြမ်ား ျပန္လည္ေပးသနားခဲ့ပါသည္။ ဘုရင္မင္းျမတ္လည္း ၀မ္း သာအားရ၊ မိမိတြင္ရွိရင္းျဖစ္ေသာ(ငေမာက္) ေက်ာက္တစ္ျခမ္းႏွင့္ ဆက္စပ္ၾကည့္ရာ တစ္လံုးတည္း ႐ွဳ မၿငီး သည့္ ေက်ာက္ႀကီး ျဖစ္ေၾကာင္းသိကာ၊ ငေမာက္အား အားလံုးကို မဆက္သရသေလာဟု အမ်က္ေတာ္ပြားသျဖင့္၊ မင္းပရိယာယ္ျဖင့္ ေရေ၀းရာ ေတာင္ကုန္းတြင္ မီးေလာင္စင္ႀကီးမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး၊ ငေမာက္၏ ေဆြ(၇)ဆက္ မ်ဳိး(၇)ဆက္ ကိုေခၚကာကြပ္မ်က္ေတာ္မူေလသည္။
ငေမာက္ႏွင့္ ေဆြမ်ိဳးမ်ား ေသဆံုးခဲ့ရေသာေနရာကို ေလာင္းစင္ရြာဟူ၍၄င္း၊ ေရႏွင့္ေ၀းေသာေနရာျဖစ္ ၍ ေရေ၀းရြာ ( ေနာင္တြင္ေရေ၀ရြာ ) ဟူ၍ ၄င္း ယခုတိုင္ ေခၚဆိုေနၾကေသးသည္။
မီးတိုက္ေနေသာ အျခင္းအရာကို ငေမာက္၏ အမျဖစ္သူ ေဒၚနန္း ျမင္လွ်င္ လြတ္ရာသို႔ ေျပးရရွာ ေလသည္။ ေတာင္ေပၚ တစ္ခုသို႔ ေရာက္ေသာအခါ ျပန္လွည့္ ၾကည့္လိုက္ရာ၊ မ်ားစြာပူပင္ ေသာက၊ စိတ္ဒုကၡေရာက္ၿပီး ရင္ကြဲနာက်ကာ ထိုေတာင္၌ပင္ ေသေလသည္။ ၄င္းေသဆံုးရာ၌ လြမ္းေစတီကေလး တစ္ဆူကိုပင္ တည္ထားလွ်က္ ရွိေပသည္။ ေဒၚနန္း လွည့္ၾကည့္သည့္ေတာင္ကို အစြဲျပဳၿပီး ေဒၚနန္းၾကည့္ ေတာင္၊ ကာလၾကာေသာအခါ ေဒၚနန္းၾကည္ေတာင္ ဟု ေခၚေ၀ၚၾကေလသည္။ ၄င္း ပတၱျမားမ်က္ရွင္မွာ တတိယ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ စစ္ပြဲတြင္ အစတံုးကာ လံုးလံုးႀကီး ကြယ္ေပ်ာက္ၿပီး မည္သည့္လက္သို႔ ေရာက္ေနသည္ဟု အေသအခ်ာ မေျပာျပႏိုင္ေတာ့ေပ။
“ပတၱမ်ားႀကီး ထူးျခားခ်က္”
ငေမာက္ပတၱျမား(ေခၚ)ပတၱျမားငေမာက္ အေလးခ်ိန္မွာ ရတီ(၉၀)ရွိၿပီး လံုးေခ်ာ ေသြးထားကာ အရည္ အေသြး အလြန္ေကာင္းလွေၾကာင္း သိရပါသည္။ စြတ္စြတ္ျဖဴေနေသာ ၀ါဂြမ္း (သို႕) ႏြားနိဳ႕ အတြင္းတြင္ ထိုပတၱျမားကို ထည့္လုိက္္လွ်င္ ၀ါဂြမ္းႏွင့္ ႏြားနိဳ႕ပင္ အနီေရာင္ ေျပာင္းလာေၾကာင္း သိရပါသည္။ ထိုပတၱျမားငေမာက္ကို လက္ညႇိဳးႏွင့္ လက္မ ညႇပ္ကိုင္ထားလွ်င္ အရည္လည္ၿပီး ေပါက္ကြဲ ယိုစီးမလား ထင္ရသည္။ ေမွာင္ထဲမွာ အနီေရာင္ တလွ်မ္းလွ်မ္း ျဖာထြက္ေနသည္။ လက္ထဲ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ဆုပ္ထားေပမဲ့ ေအးျမေန သည္။ ေရထဲစိမ္ေသာက္လွ်င္ လည္ေခ်ာင္းနာ၊ ရင္ပူ၊ ေခါင္းကိုက္၊ ဇက္ေလး၊ မူးေမာ္၊ ေမာပန္းတာေတြ ေပ်ာက္ၿပီး အားအင္တိုးလာသည္ဟု ဆိုသည္။ မ်က္ႏွာကို ပြတ္သပ္ေပးလွ်င္ ေအးျမၿပီး၊ ၀က္ျခံ တင္းတိတ္ ကင္းေစသည္။
“ ေပ်ာက္ဆံုးပံု ”
စေလဒင္သည္ ပစၥည္းသိမ္း ေကာ္မတီက သိမ္းယူခဲ့ေသာ ရတနာပစၥည္းမ်ားကို ပစၥည္းသိမ္းေကာ္မတီ၏ ကိုယ္စားတာဝန္က် သည့္ အေစာင့္ကို လႊဲေျပာင္း ေပးလိုက္ေၾကာင္း၊ ထိုေန႕က (၁၈၈၅ ခု၊ ႏိုဝင္ဘာ လ ၃၀ ရက္ေန႕) ဘုရင္လက္နက္ခ်သည့္အခါ တြင္ မိမိႏွင့္ တာဝန္ရွိသူမ်ားသည္ သီေပါႏွင့္ မိသားစုတို႔႔့ ယူေဆာင္သြားျခင္း မျပဳေသာ ပစၥည္းမ်ားကို ဗိုလ္ခ်ဴပ္ပရင္ဒါဂတ္စ္၏ အမိန္႕အရပစၥည္း သိမ္း ေကာ္မတီသို႕ လႊဲေျပာင္း ေပးလိုက္ေၾကာင္း ျဖင့္ေဖာ္ျပ ပါရွိသည္။
ျမန္မာျပည္အစိုးရသည္ ထိုကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာ ဝန္ေဟာင္းတခ်ိဳ႕ကိုလည္း ေသခ်ာစြာ စုံးစမ္း ခဲ့သည္။
သူတို႕ထြက္ဆိုခ်က္အရ သီေပါဘုရင္၏ သရဖူထဲတြင္ ရွိေၾကာင္း၊ ထိုပတၱျမားႀကီးသည္အရည္အ ေသြး ေကာင္းမြန္၍ တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္သည့္ ပတၱျမားႀကီးျဖစ္ၿပီး ဘိုးေတာ္ဘုရား (၁၇၈၁-၁၈၁၉) လက္ထက္ကတည္းက ရွိခဲ့ေသာ နန္းစဥ္ ရတနာႀကီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၁၈၈၅ ခု၊ ႏိုဝင္ဘာ ၂၉ ရက္ေန႕ မနက္တြင္ သီေပါမင္းကိုယ္တိုင္ ထိုပတၱျမားၾကီးကို စေလဒင္ လက္သို႕ ေပးအပ္လိုက္ေၾကာင္း၊ ထိုအခ်ိန္က စေလဒင္၏ စာေရးေတာ္ၾကီး နီကလတ္ လည္းရွိေၾကာင္း၊ ထို႕ျပင္ တိုင္းတာမင္းၾကီးလည္း ရွိေၾကာင္း၊ မိမိကိုယ္ပိုင္ ပုရပိုဒ္ တစ္ဆူေပၚတြင္ ရတနာပစၥည္း မ်ား၏စာရင္းကို ေရးမွတ္ေပးရေၾကာင္း၊ သို႕ရာတြင္ အျပည့္အစံု မမွတ္ရေသးေၾကာင္း၊ ထိုစာရင္းကို နီကလတ္သို႕ ေပးလိုက္ေၾကာင္း၊ ထိုပစၥည္းမ်ား အားလုံး ကို စေလဒင္က အဂၤလိပ္အရာရွိတစ္ေယာက္ လက္ေအာက္ရွိ အေစာင့္တစ္ေယာက္ ကို ေပးအပ္ လိုက္သည္ကို မိမိျမင္လိုက္ေၾကာင္းျဖင့္ ေရႊတိုက္ဝန္ကထြက္ဆိုသည္။
ထိုအဂၤလိပ္အရာရွိ၏ အမည္ကို သတိရျခင္း ရွိမရွိ၊ ေရႊတိုက္အတြင္းဝန္၏ ထြက္ဆိုခ်က္ မွန္မမွန္၊ ထိုစာရင္း ႏွင့္ ထိုအဖိုးတန္ ပစၥည္းမ်ား မည္သို႕မည္ပံု ျဖစ္သြားသည္ကို သိမသိ၊ ပစၥည္းသိမ္း ေကာ္မတီသို႕ အပ္ရာတြင္ မည္သို႕ေသာ အေျခအေန ရွိသည္ကို သိမသိ စသည္သို႕ကို စေလဒင္အား ေမးျမန္းသည္။
၁၈၈၇ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၅ ရက္ေန႕စြဲျဖင့္ စေလဒင္က အေသးစိတ္ ျပန္ၾကားရာ၌ ေရႊတိုက္ အတြင္း ဝန္ေျပာသည့္စကား မွန္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ မိမိသည္ထိုေန႕မနက္က ေရႊတိုက္အတြင္းဝန္ကို နန္းေတာ္ထဲ တြင္ ေတြ႕ခဲ့ရေၾကာင္း၊သို႕ရာတြင္ ပုရပိုဒ္တစ္ဆူ ေပးသည္မေပးသည္ကိုမူ မိမိမမွတ္မိေတာ့ေၾကာင္း ထိုသို႕ရုတ္ရုတ္သဲသဲ အခ်ိန္မ်ိဳးတြင္ အဖိုးတန္ေက်ာက္မ်က္္္ ရတနာမ်ား၊ စီျခယ္ထားသည့္ ေရႊထည္ ပစၥည္းအေသး၊ အၾကီးအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႕ပါသည္ နန္းစဥ္ရတနာ ပစၥည္းအားလုံးကို ေရးမွတ္ဖို႕ဆိုသည္မွာ ခက္ခဲလွေၾကာင္းျဖင့္ စေလဒင္က အေၾကာင္းျပန္ သည္။
ထိုရတနာပစၥည္းမ်ား အားလုံးသည္ နန္းေတာ္ဝရန္တာ ၾကမ္းျပင္ႏွင့္ က်ယ္ဝန္းလွေသာ ညီလာခံသဘင္ ခန္းမၾကမ္းျပင္တြင္ စုပံုျပန္႔ု ၾကဲလ်က္ ရွိပါသည္.။
ၿဗိတိလွ် အစိုးရသည္ အနည္းငယ္ မွ်ေသာ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ အခ်ိဳ႕ကို ဝိတိုရိယ ဘုရင္မႀကီး ထံ ေပးပို႕ သည္။ က်န္ပစၥည္းမ်ားမွာ ေဆာက္ကင္ဆီတန္ ျပတိုက္သို႕ေပးပို႕သည္။ဧကရီ ဘုရင္မႀကီး ထံ ေပးပို႔သည့္ ပစၥည္းမ်ားထဲတြင္ သီေပါ၏ အေကာင္းဆုံး သရဖူတစ္ခု၊ ဒုတိယ သရဖူမွ ျမေက်ာက္ ႀကီးသုံးလုံး၊ သရဖူထဲမွ ကြၽတ္က်သည့္ ေက်ာက္အလြတ္ ၈ လုံးထည့္ထားသည့္ စကၠအိတ္ တစ္လုံး၊ စိန္ေဒါင္း႐ုပ္ပါသည့္ ဘယက္တစ္ကုံး ႏွင့္ ေရႊဘီး တစ္ေခ်ာင္း တို႕ပါသည္။
ဒီအမႈကို သီေပါဘုရင္က ၁၉၁၁ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ အိႏၵိယ ျပည္ဘုရင္အျဖစ္ ရာဇဘိေသက ခံဖို႕ရာလာတဲ့ ပဥၥမေျမာက္ ေဂ်ာ့ဘုရင္ထံ သူ႕ရတနာပစၥည္းေတြ အတြက္ တာဝန္ရွိသူ စေလဒင္ကို တိုင္တန္းစာ ပို႔ရာက ျဖစ္လာတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ေျဖရွင္း ခ်က္ မ်ားျဖစ္သည္။
“ ရတနာပံု ေရႊတိုက္ေတာ္ စာရင္းအရ ျမန္မာ့နန္းစဥ္ ပတၱျမားမ်ား ”
၁။ သကၠရာဇ္ ၁၀၃၂ (ေအဒီ ၁၆၆၁) ေလာက္ကတည္းက ရွိခဲ့တဲ့ အေလးခ်ိန္ ရတီ ကိုးဆယ္ေက်ာ္ ရွိေသာ ပတၱျမား ငေမာက္
၂။ ဗဒံုမင္း လက္ထက္ကတည္းက ရွိခဲ့တဲ့ ရတီခ်ိန္ ႏွစ္ဆယ္ခန္႔ရွိတဲ့ ေလွာ္ကားတင္ကေလး ဟုေခၚေသာ ပတၱျမား
၃။ သကၠရာဇ္ ၁၁၉၉ (ေအဒီ၁၈၃၇) ခုႏွစ္ ေရႊဘိုမင္း လက္ထက္ကတည္းက ရွိခဲ့တဲ့ ရတီခ်ိန္ ေလးဆယ္ေက်ာ္ ေလွာ္ကားတင္ၾကီး ဟုေခၚေသာ ပတၱျမား
၄။ အေလးခ်ိန္ ေလးဆယ္ရတီရွိ ဆင္ျဖဴေတာ္ ဟုေခၚေသာ ပတၱျမား
၅။ အေလးခ်ိန္ ဆယ္ရတီရွိ ဆင္မေတာ္ ဟုေခၚေသာ ပတၱျမား
၆။ စံထား အသံုးျပဳရတဲ့ အခ်ိန္ ေျခာက္ရတီရွိတဲ့ စံေက်ာက္ေတာ္ ဟုေခၚေသာ ပတၱျမား တို႔ျဖစ္သည္။
ျမန္မာ့အဖုိးတန္ နန္း စဥ္တရာနာ တပါးျဖစ္ေသေၾကာင့္ ေပ်ာက္ဆုံးေနသာ ပတၱျမားႀကီးအျဖစ္ စုစည္းတင္ျပလုိက္ရပါသည္။
ခ်စ္ေသာ စာဖတ္ပရိသတ္ႀကီးအား အစဥ္သျဖင့္ ေလးစားလွ်က္
